Door Mieneke Braakman - ,,Och wat mooi!’’ En: ,,Oh ja, dat herken ik nog van vroeger!’’ Bezoekers van de net geopende buurtkamer ‘Tinnehuusje’ aan de Nassaulaan, genoten donderdag van de lezing met foto’s over de geschiedenis van hun buurt, de Tinnegieter. Bij sommige bewoners kwamen herinneringen boven bij het zien van de foto’s.
Vroeger was er sprake van een grote samenhang en gezelligheid in de wijk. Door vertrek van velen, een grotere culturele diversiteit, alsmede veel minima, eenzaamheid en bijkomende problemen, is de buurt ‘los zand’ en is er weinig contact onder elkaar. Daarom is het ‘Tinnehuusje’ opgericht, tegenover de Jumbo. Het wordt door buurtbewoners gerund, ondersteund door stichting Ontmoeting en ZorgDat. Woensdag was de opening, donderdag als eerste activiteit deze lezing over de vroegere wijk. En dat bracht verbinding in de volle huiskamer.Doel van het ‘Tinnehuusje’ is, om wijkbewoners (weer) samen te brengen
Ontstaan
Theo Bakker van Oudheidkundige Vereniging ‘Herderewich’ was uitgenodigd om te vertellen over het ontstaan van de Tinnegieter, onderdeel van de wijk Tweelingstad. Afgewisseld met oude foto’s op een groot scherm, vertelt hij op boeiende wijze over de oorsprong. Veel buurtbewoners hebben tot dan toe geen idee van het ontstaan van de wijk. Dat er 75 jaar geleden niets was dan velden en bossen. ,,De naam Tinnegieter is waarschijnlijk een veldnaam, of de naam van een akker geweest. Misschien heeft daar in een ver verleden iemand gebivakkeerd die ‘tin smolt’ en er lepels van goot. Misschien werd er gezegd ’ergens doar bie die tinnengieter’’, vermoedt Bakker.
Groei industrie en militairen
Door de komst van industrie en door de vele militairen, moest Harderwijk begin 50-er jaren uitbreiden. Koekjesfabriek Van Delft, Conservenfabriek Schop, Soepfabriek California en motorenfabriek Samofa: voor al het personeel moest er gebouwd worden, evenals voor de militairen die hier in een van de kazernes werkten. Maar ook de immigratie van Indo’s en KNIL-militairen uit Nederlands-Indië kwam op gang. Velen werden in de nieuwe wijk Tweelingstad gehuisvest.
‘Tweeling’stad
,,Het plan was om een nieuwe ‘tweeling’ wijk, over het spoor te bouwen. Met een eigen centrum en voorzieningen. De wijk werd opgedeeld in buurten. Tinnegieter, Veldkamp, de Wittenhagen en ook kazerneterrein Kranenburg en industrieterrein Sijpel horen bij Tweelingstad. De zand- en bosgrond was goedkoop. De vruchtbare en kostbare tuingrond tussen de stad en de nieuwe wijk werd niet bebouwd en hield men beschikbaar voor tuinderijen. Wellicht speelde een rol dat de verantwoordelijke wethouder Jansen zelf een tuinder was’’, vermoedt Bakker. ,, Om Tweelingstad te bereiken moest je dus zo’n twee kilometer langs de tuinderijen lopen.’’
Volkswijk
,,De Tinnegieter was een volkswijk met goedkopere woningen. Een echt centrum kwam er niet. Aan de Nassaulaan/Deventerweg kwamen een aantal winkels. Het werd dus geen echte ‘tweeling’ stad. Wel een gezellige buurt, waar veel mensen met plezier woonden en werkten. Er woonden vaak grote (Indische) gezinnen.
Zo ook de familie Maessen, waarvan drie dochter mooi konden zingen. Ze werden beroemd als de’ Hearts of Soul’ en vertegenwoordigden Nederland in 1970 op het Songfestival met het nummer Waterman.
Esso pompje
De twee kilometer onbebouwde grond naar de binnenstad werd, toen Tweelingstad eenmaal gereed was, toch al snel volgebouwd met de wijk Stadsdennen en met de nieuw aangelegde Hoofdweg werd het beter bereikbaar. Een foto van de vroegere Hoofdweg, met toen nog een klein Esso pompje van Kok, zal voor veel Harderwijkers nostalgische herinneringen oproepen.
Foto archief
Inmiddels zijn in de Tinnegieter de nodige straten weer door nieuwbouw vervangen en recent zijn ook delen van de Julianalaan, Marijkelaan en Margrietlaan volledig herbouwd. Ook de duplexwoningen aan de Nassaulaan, tegenover de Jumbo, staan op de nominatie om gesloopt te worden. Maar voorlopig mag het Tinnehuusje hier blijven voor de buurtbewoners.
