Stadsweiden

De wijk Stadsweiden ligt aan de rand van Harderwijk direct aan het Wolderwijd tot de bouw van het laatste deel van de wijk liepen hier de stadskoeien.
De wijk Stadsweiden is in de jaren 70 gebouwd op wat vroeger de 'stadse weiden' waren. De wijk bestaat uit zeven buurten: het Nachthok, de Hanzewaard, de Scheepswaard, de Stedenwaard, de Vogelwaard, de Weidewaard en de Stromenwaard.

De Stads weide zijn ontstaan door dat de Zuiderzee hier zand aan land achterliet.
Zo ontstond er een weiland meteen buiten de vestingmuur waar de stadsboeren hun koeien konden laten grazen.

Nachthok

De oudste bebouwing in in de Stadsweiden staat in het Nachthok, dit historische wijkje is ontstaan op de plek, waar het vee van de Stadsweiden de nacht doorbracht. De eerste 10 stadboerderijen zijn gebouwd in 1910. Pas in 1921 werd er verder gebouwd voor de kruiwagenboertjes uit de binnenstad van Harderwijk. Dit zijn nog steeds de oudste woningwetwoningen van de Centrale Woningstichting. Oorspronkelijke stonden er 32 stadsboederijtjes ontworpen door de Architect P.H. van Lonkhuyzen en 10 boerderijen van de hand van de gemeentearchitec Thiemens. Helaas zijn er vier woningen aan de Baanweg in 1944 gebombardeerd. Op deze locatie zijn in 1947 zijn twee nieuwe woningen gebouwd.

Oorlogsjaren

In de oorlogsjaren waren de Stads weiden door de Duitsers bezet.
Het gebied was ingericht voor de “Stelling Hase” waarvan er nog van twee radars overblijfselen te vinden zijn.
Op het terrein stonden ongeveer 20 houten barakken en nog enkele tenten. Het gebied werd beveiligd met een binnen en buiten versperring. En
er liepen over de stadsweide 20 telefoonkabels naar het postkantoor in de stad.

Aan het einde van de Rietmeen langs het pad richting strand Horst staat na ongeveer 150 meter links een soort van bunker.
Dit is een radarstation (Wurzburg Riese) van de Duitse Luftwaffe geweest en deed dienst als luisterpost
Hiervan waren er twee geplaatst in Harderwijk.
Met dit type radar kon men een vliegtuig eenmaal opgevangen door een “Freya radar” met deze radar verder volgen zodat ze uiteindelijk neergeschoten konden worden door het luchtafweergeschut.
In de tijd van de oorlog waren er nog weinig navigatie middelen en Harderwijk was een duidelijk zichtbaar punt vanuit de lucht dat goed op de route naar doelen in het Roergebied lag en ook was er weinig luchtafweer op deze route omdat men niet over de grote steden heen hoefde te vliegen.
Voor de Duitsers was Harderwijk ook ideaal door de ligging aan het IJsselmeer kon er veilig worden geschoten op bewegende doelen als schepen en vliegtuigen. Hierom was het ook niet verwonderlijk dat de Duitsers hier hun luchtafweer plaatste en ook hun opleidingsinstituut voor de FLAK (luchtafweer) in juli 1942 vestigde.
In de buurt van het Rietgorsstrandje staan de overblijfselen van een "Freya Fahrstuhl”. Op dit ringvormige fundament stond een radar die 360
graden kon draaien. Wat de “Freya Fahrstuhl” bijzonder maakte is dat hij geen last had van de bewegingen van het water waar andere radar systemen wel last van hadden als ze zo dicht bij het water stonden. In Harderwijk waren één “Freya” en één “Freya Fahrstuhl” geplaatst.

Over de oorlogsjaren in Harderwijk is ook een wandelroute.

Na oorlogse jaren

Na de oorlog werden de weiden weer ingebruik genomen door de stadsboeren om hun vee (koeien) te laten grazen.