Door Harry Schipper – Het Harderwijkse college van burgemeester en wethouders stellen de gemeenteraad voor om de voorgenomen extra verhoging van de OZB met vijf procent per 1 januari 2026 niet door te zetten.
Achter het waarom zit een simpele verklaring: de alom enorm gevreesde enorme impact van het zogeheten ravijnjaar 2026, pakt voor de gemeente een milder uit dan verwacht. Dat bleek al in mei toen bekend werd dat de rijksoverheid gemeenten minder zwaar ging korten dan ze aanvankelijk van plan was.Ook de tariefsverhogingen voor zwemlessen en zwemkaartjes vallen lager uit dan eerst bedacht, terwijl daarnaast het met acht procent korten van de subsidies voor culturele instellingen beperkt kan blijven tot slechts vier procent
Vorig jaar presenteerde de gemeente een fiks pakket aan ‘ombuigingen’, grofweg bestaande uit extra verhogingen van belastingen en tarieven en uit fikse kortingen op subsidies. Dat alles om in te spelen op het ravijnjaar: de door het rijk aangekondigde kortingen in 2026 op de grootste inkomstenpost van elke gemeente: de bijdrage uit het gemeentefonds.
Die korting van het rijk valt dus minder hoog uit. Toch is de gemeente blij dat vorig jaar al is gestart met de ombuigingen. Want met de twaalf miljoen euro die dat tot dusver opleverde kan nu de klap makkelijker opgevangen worden. Anders had de gemeente Harderwijk ook een graai moeten doen in haar spaarpotje, dat in gemeentelijk vakjargon ‘het surplus van de vrije ruimte van het weerstandsvermogen’ wordt genoemd. Of, als alternatief, het doorvoeren van een nóg zwaarder pakket aan ombuigingen. Een plan daarvoor lag al klaar.
Door de lager uitvallende korting vanuit het gemeentefonds kan er nu zelfs een half miljoen euro worden bijgestort in apart spaarpotje waaruit straks de kosten betaald kunnen worden van de Internationale Hanzedagen, die in 2031 in Harderwijk worden gehouden. Harderwijk viert dan haar 800-jarig bestaan. In dat feestspaarpotje zat al een half miljoen.
De nieuwe financiële toekomstplannen van de gemeente staan in de Kadernota 2026-2029 die vanochtend werd gepresenteerd door wethouder Wilco Mazier van financiën. De Kadernota, die elk jaar opnieuw wordt opgesteld, gaat vooraf aan de volgende gemeentebegroting. Alle plannen voor nieuw beleid zijn er al in verwerkt en dus ook de ombuigingsplannen, waarvan Mazier nu bekend maakt dat veel ervan dus niet doorgaan.
Mazier oogt ontspannen, als hij vertelt dat de gemeente er door incidentele en structurele meevallers er financieel goed voor staat. Hij is blij dat daardoor de extra OZB-verhoging voor zowel woningen als bedrijfspanden niet hoeft te worden doorgezet. Harderwijk hield vorig jaar al liefst 21,8 miljoen euro over, vooral door de opbrengsten uit de gemeentelijke grondexploitatie van zowel woningen als bedrijventerreinen. “En ik denk dat de culturele instellingen ook wel blij zullen zijn dat de acht procent bezuinigingen tot vier beperkt blijft. Dat zal voor hun de pijn wel wat verzachten”.
De geldwethouder is optimistisch over het financiële plaatje dat volgens hem voorzichtig is geschetst. “We hebben veilig begroot. Vooral ook onze inschatting van de zorgkosten. Ik verwacht in de tweede helft van dit jaar dat de landelijke afspraken over de jeugdzorg best kunnen leiden tot een meevaller. En ook de ombuigingen, zeg maar bezuinigingsvoorstellen waarmee Meerinzicht na de zomer mee komt, betekenen waarschijnlijk een meevaller voor ons, al staan daar weer eenmalige investeringen, zogenaamde frictiekosten, tegenover”.
Mazier zegt verder blij te zijn dat Harderwijk vroeg is begonnen met ombuigingen. “We waren bang dat niks meer mogelijk was. Nu hebben we ruimte gecreëerd en kunnen we verder investeren in onze stad”. Hij wijst er nog maar eens fijntjes op dat de lastendruk in Harderwijk vergeleken met andere Gelderse gemeenten laag ligt. “Op 86 procent, waar andere gemeenten gemiddeld op 102 procent liggen. Je zou dus kunnen zeggen dat de prijs-kwaliteitsverhouding in Harderwijk buitengewoon goed is. We hoeven hier niemand het vel over de neus te trekken”.
De wethouder verwacht te komen met plannen om vooral in het sociaal domein te investeren. “Vooral aan de voorkant willen we investeren in preventie en welzijn. Daardoor hoeven later minder mensen gebruik te maken van de WMO, dagbesteding of relatief zware zorg”.
Harderwijk wil ook mee-investeren in de plannen voor een keervoorziening bij het NS-station, zodat er vaker per uur treinen kunnen rijden tussen Amersfoort en Harderwijk. Mazier wil hiervoor tien miljoen euro opzij leggen. “Van die keervoorziening profiteert Harderwijk flink. Wellicht komt er zelfs een tunnel onder spoor door bij de Deventerweg-Hoofdweg.”
Ook verwacht de gemeente voor de realisatie van een groot woonwagencentrum zo’n zes miljoen nodig te hebben, voornamelijk om grondaankopen mee te kunnen doen. Een derde grote investering wordt de bouw van een parkeergarage aan het Westeinde.
Mazier komt daarom met een waarschuwing richting gemeenteraad “Pas op en ga niet shoppen met de 18 miljoen die we nu over hebben. Ga het niet volproppen met nieuwe wensen, want deze ontwikkelingen vinden wij het belangrijkste”.
Wat niet ‘teruggebogen’ wordt, is de afschaffing van het gratis uurtje parkeren bij onder andere de Houtwalgarage en het Westeinde. Sinds begin dit jaar werden de eerste twee uur gratis parkeren teruggebracht tot één uur gratis. Vanaf volgend jaar vervalt ook dat ene uurtje gratis. “We merkten dat afschaffen van één uur gratis nauwelijks leidde tot minder bezoekers die vanaf de Houtwal naar de binnenstad kwamen. Mensen die eerder met de auto kwamen, komen nu veel vaker met de fiets naar de stad”, aldus de wethouder.
