College dringt aan bij Rijk: ‘Knap die geluidsschermen op!’

Door Maarten Westerduin - Harderwijkers die in de buurt van de Julianalaan in Tweelingstad wonen, hebben al jaren last van geluidsoverlast van de snelweg, na geluidsmetingen is nu gebleken dat ze al die tijd een juist vermoeden hebben gehad. De geluidsnormen in Tweelingstad worden gemiddeld met zo’n 0.7dB overschreden.

Het is, zoals wethouder Marcel Companjen verwoordde, ‘letterlijk een hoofpijndossier’ geworden.

Al langer dan een decennium klagen inwoners van Harderwijk over de geluidsoverlast die van de snelweg af komt. Het is al een tijdje de vraag wie het gaat betalen, want de gemeente, de provincie én het rijk zeggen dat niet te willen of te kunnen.

‘Niet onze kosten’
,,Aan de ene kant zijn we hier niet blij mee, het is niet wat we willen’’, laat wethouder Marcel Companjen weten over de overschrijding, ,,Aan de andere kant is het een bevestiging van wat wij al dachten.’’ En dat zou je ook voordelig kunnen noemen, want met de metingen in de hand kan de gemeente aan Rijkswaterstaat laten zien dat ze toch écht iets op te lossen hebben. ,,We kunnen er wel zelf in investeren, maar het zijn niet onze kosten en we hebben er bovendien geen middelen voor.

Met dit onderzoek heeft de gemeente hard bewijs om aan het rijk te laten zien dat zij dit moeten gaan betalen. In de wet milieubeheer staat dat het rijk verantwoordelijk is voor het geluid van de wegen. De kosten, die volgens de gemeente tussen de 20 en 40 miljoen bedragen, zouden dus ook door het rijk moeten worden opgehoest.

Rijkswaterstaat heeft al toegezegd na 2020 aan verbouwing te beginnen, maar het gaat de gemeente erom dat het ook snel gebeurt, want: ,,’Na 2020’, kan ook ‘in 2050’ betekenen. Ik wil mijn stinkende best doen om dat te voorkomen’, belooft Companjen.  

Gemeente reserveert 2 miljoen

Hoewel ze dus verwacht dat Rijkswaterstaat de rekening betaald, heeft de gemeente toch nog 2 miljoen gereserveerd. Dit bedrag kan gebruikt worden voor eventuele toevoegingen. ,,Stel dat Rijkswaterstaat zegt dat een scherm van drie meter hoog voldoende is en wij als gemeente zijn het daar niet mee eens, dan kunnen wij met ons potje proberen om er bijvoorbeeld nog een meter bovenop te doen’’, zegt Companjen hierover. De hoogte van de geluidsschermen moet nog in overleg met Rijkswaterstaat worden bepaalt. Met de reservering van 2 miljoen euro wil de gemeente waar mogelijk hoogte toevoegen ,,Dat maakt het wel ingewikkeld, want dan weet je niet meer wie waar voor verantwoordelijk is: wie is er dan verantwoordelijk voor onderhoud?’’ Vraagt Companjen zich hardop af. 

Verlagen van snelheid
Een andere kaart die het bestuur kan spelen is het verlagen van het snelheidslimiet. Het college heeft ook geprobeerd om de snelheidslimiet van 130 kilometer per uur te verlagen naar 120 kilometer per uur. In het juridische proces tegen toenmalig minister Schultz werd de gemeente echter niet ontvankelijk verklaart. Harderwijk gaat ook niet nóg een keer een procedure aanspannen, te meer omdat een snelheidsverlaging van 130 naar 120 niet eens zo heel veel aan geluid scheelt.

Geen overbelasting gemeten aan Rietgorsmeen en Bluesdreef
Ook de aan de Rietgorsmeen en de Bluesdreef is de geluidsbelasting gemeten, daar bleek dat het geluid ruim onder het plafond lag. Op de snelweg zijn verschillende (virtuele)  referentiepunten, die aangeven hoe hoog het geluidslimiet zou moeten zijn. Bij het ene punt kan het limiet lager zijn dan bij het andere punt, bijvoorbeeld omdat de huizen dichtbij de snelweg staan.

Of met de nieuwe schermen de overlast bij Tweelingstad helemaal verdwijnt, is nog maar de vraag. De Bluesdreef én de Rietgorsmeen laten zien dat er geen meetbare overbelasting hoeft te zijn om mensen het gevoel van overlast te geven. Rijkswaterstaat kijkt alleen naar de geluidsnormen, en niet naar wat mensen nu werkelijk van het geluid merken: ,,We kijken nu naar de wettelijke normering, maar overlast is eigenlijk een ander verhaal’’, Zegt beleidsadviseur Renout van Drunen. ,,Dat is wat mensen ervaren en dat. Er is helaas geen garantie dat je overlast kunt uitsluiten als je de norm naleeft.’’ 

Solar-schermen
De energieopwekkende geluidsschermen die langs Harderweide en de Crescentplas worden aangelegd, hebben verder niets met dit verhaal te maken. De benodigde 4 tot 5 miljoen euro zal Harderwijk dus ook helemaal uit eigen zak betalen: ,,Wij zijn initiatiefnemer voor die woonwijk, en de initiatiefnemer is verantwoordelijk voor de maatregel’’, zegt Van Drunen daarover. Er was even sprake van dat Harderwijk ze bij wijze van proef ze zou krijgen waardoor het geen 4 miljoen zou gaan kosten. Daar was Harderwijk samen met Uden voor in de race. ,,Maar je raadt het al, Uden kreeg die schermen’’, vertelt Companjen, ,,Om de pijn te verzachten hebben we niet langer gewacht om ze zelf aan te schaffen.’’