Wonen in oude Harderwijkse tabaksfabriek

Door Harry Schipper – De voormalige tabaksfabriek ‘De Olifant’ in het Harderwijkse Hortuspark wordt verbouwd tot een woning.

B en W vinden het goed als de ooit beroemde tabaksfabriek in Harderwijk, waarin ook decennialang een koffiebranderij was gevestigd, door de eigenaar in gebruik wordt genomen als woning.

Het pand heeft nu nog de bestemming ‘centrum detailhandel’, zodat wonen op de begane grond niet is toegestaan. De eigenaar wil het, na vele jaren van leegstand en achterstallig onderhoud, verbouwen en dan graag met een ingang die uitkomt op het Hortuspark. Het fabriekspand ligt nu tegen de achterzijde van de Primera aan de Luttekepoortstraat, maar heeft daarmee geen binding.

Puntje van aandacht is nog dat evenementen in het park, of de aanwezigheid van de terrassen van de restaurants aan de Markt en van de Hema (geluids)hinder kunnen opleveren voor de toekomstige bewoners. Zij moeten daarom eerst met een onderzoek aantonen dat hun woon- en leefklimaat voldoet aan de wettelijke eisen.

De tabaksfabriek De Olifant werd gebouwd rond 1892 door Berend Goosen. Zijn vader Hendrik Goosen was in 1844 tabakswinkel De Olifant begonnen in een voormalige viswinkel aan de Kleine Marktstraat (tegenwoordig nummer 11) en had vooral vissers als klant, die graag een shagje rookten of tabak pruimden. Goosen kocht in 1855 een groot pand aan de Wolleweverstraat 10/12, dat in 1982 werd gesloopt en door nieuwbouw werd vervangen. De tabakskerverij kwam er toen achter.

In de negentiende eeuw had hij ook het Koloniaal Werfdepot als grote klant: de kolonialen kregen elk maar liefst vijf pond rook en vier pond pruimtabak mee voor hun honderd dagen tellende reis naar de Oost. Toen in. 1869 het Suezkanaal gereed kwam, duurde de reis nog maar 45 dagen en werd die hoeveelheid tabak, die de soldaten meekregen, met bijna de helft verminderd.

Behalve tabak, die lange tijd handmatig werd gekerfd en verder verwerkt, werd in hetzelfde gebouw ook een koffiebranderij ondergebracht. De tabaksfabriek, die destijds grote bekendheid genoot, hield in 1954, drie jaar na het overlijden van Geerling Goosen, kleinzoon van oprichter Hendrik, op te bestaan.

Oude sigarenfabriek Harderwijk