Door Harry Schipper – Het meest gefotografeerde monumentale gebouw van Harderwijk, de Vischpoort, vertoont scheuren en dreigt scheef weg te zakken.
Dat zeggen deskundigen na een eerste inspectie op verzoek van de Historische Vereniging Herderewich, die de Vischpoort als thuisbasis heeft.Om verdere schade te beperken moet het historische poortgebouw waarschijnlijk nog voor de zomermaanden worden gestut met een balkenconstructie
Herderewich viert dit jaar haar 50-jarig jubileum. Tijdens een overleg over de activiteiten ter gelegenheid van deze jubileumviering ontdekte scheidend voorzitter Matty Moggré tot haar schrik een behoorlijke scheur in een binnenmuur. “Ik voelde opeens een tocht. Eerst dacht ik nog dat deze door het raam kwam, want er stond die dag een venijnige koude oostenwind. De anderen viel het ook op, want ondanks dat de Vischpoort al eeuwen oud is, tocht het er nooit. We schrokken behoorlijk toen we de oorzaak zagen”, aldus Moggré.
Volgens de Harderwijker historicus Jan Ruijne is Harderwijk overwegend gebouwd op zandgrond. “We kennen hier niet zoals in Amsterdam houten heipalen en verzakking van huizen door een dalende grondwaterstand, waardoor deze palen gaan rotten. Het is dus heel opmerkelijk dat de Vischpoort nu plots scheuren vertoont. Als je heel goed kijkt, zie je dat het hele gebouw zelfs al iets scheef is gezakt”.
Herderewich heeft uiteraard de nodige deskundigheid in huis, er is direct spontaan onderzoek gepleegd. “Enerzijds enthousiast, want als historische vereniging onderzoek je dit uiteraard graag. Maar toch ook wel geschrokken, want de Vischpoort schijnt zelfs al een fractie scheefgezakt, de scheur in de binnenmuur is behoorlijk en we weten nog niet hoe dit eindigt”, aldus Matty Moggré. “Ook de vuurtoren op het dak, onlangs zelfs nog gerestaureerd, blijkt uit het lood te staan, zo heeft men ontdekt”.
Over de oorzaak van de scheurvorming en verzakking is het nu nog gissen. “Er zijn vermoedens dat de verzakking van de Vischpoort te maken heeft met de aanleg van de nieuwe haven aan De Boulevard. Dit zou het grondwaterniveau onder de Vischpoort hebben kunnen verlagen, maar het is nog te vroeg om dit te kunnen bevestigen. Bovendien lijkt het probleem zich vooralsnog te beperken tot de Vischpoort en niet tot de stadsmuur en omliggende panden. Er zal dus eerst een nader onderzoek door experts moeten worden ingesteld”.
Enkele Vischmarktbewoners, die meteen polshoogte kwamen nemen, zeggen zich zorgen te maken. “We hopen dat de gemeente dit grondig gaat aanpakken en de oorzaak weet te vinden. Mooi dat we misschien een Luttekepoort krijgen, maar het zal toch niet gebeuren dat we straks geen Vischpoort meer hebben. Ik schrik hier wel van”, reageert een van hen.
Een aantal leden van Herderewich is vanaf vrijdagochtend half elf tot ’s middags een uur aanwezig in de Vischpoort om belangstellenden te woord te staan. “Zolang Bouw en Woningtoezicht geen maatregelen treft, mogen zij binnen even een kijkje nemen”, stelt Moggré. Volgens haar is het ook nog altijd toegestaan om door de poortopening te lopen of te fietsen. “Maar dit is wel op eigen risico”, benadrukt de verenigingsvoorzitter.
Direct stutten van de Vischpoort lijkt de komende dagen vooralsnog niet aan de orde, maar uiteraard wordt eventuele nieuwe scheurvorming nauwlettend in de gaten gehouden.
