Door Harry Schipper – In Harderwijk moeten we het de komende vier weken voorlopig nog even doen met de oude huisvestingsverordening.
De nieuwe huisvestingsverordening is precies dezelfde als die andere gemeenten op de Noordwest Veluwe elk inmiddels al hebben vastgesteld, of nog voor 1 maart zullen vaststellen. Met de verordening stellen de gemeenten de spelregels vast voor een zo eerlijk en efficiënt mogelijke verdeling van sociale huurwoningen, waarvan er – zoals algemeen bekend is - veel te weinig zijn.De nieuwe verordening, die al kant-en-klaar lag, kon de Harderwijkse gemeenteraad donderdagavond niet vaststellen, omdat bij de stemming over een amendement over het verloten van sociale huurwoningen de stemmen staakten.
De Harderwijkse fractievoorzitters hadden tevoren afgesproken dat de verordening direct na het debat ook zou worden vastgesteld, zodat deze precies op het moment dat de oude verordening op 1 maart verloopt, de nieuwe in werking kon treden. Maar in Harderwijk liep die planning in het honderd.
Oorzaak was een amendement van de PvdA over het lotingsysteem dat woningcorporaties toepassen om ook mensen die niet eerst jarenlang op de wachtlijst staan, kans te geven om tóch eerder in aanmerking voor een huurwoning te komen. De PvdA vindt dat systeem niet echt eerlijk, omdat woningzoekenden die soms wel tien jaar wachten totdat ze een woning krijgen toegewezen, zomaar gepasseerd worden door nieuwelingen op de wachtlijst.
De raad debatteerde over de effectiviteit van het ‘explosief’ stijgende aantal dat woningcoöperaties door verloting toewijzen. In 2019 werd bijna een kwart van de beschikbare woningen door loting toegewezen, wist PvdA-fractievoorzitter Wilco Bos. Hij rekende voor dat wanneer je van de beschikbare huurwoningen het deel dat met urgentie of bemiddeling wordt toegewezen, het aandeel verlote huurwoningen zelfs uitkomt op bijna één derde. “Zo wordt het net de Postcodeloterij, waarbij je niet alleen winnaars hebt, maar ook steeds meer verliezers”, aldus Bos.
Volgens hem is loting niet het juiste middel om tot een eerlijke verdeling te komen: “Dat is bouwen, bouwen en bouwen”, benadrukte hij.
Fractievoorzitter Henk Vermeer van Harderwijk Anders was het daarmee eens: “Loting is geen oplossing voor woningnood. Bouwen wel”. Hij vroeg zich niet af of loting efficiënt is. “Want daarvoor is geen feitelijke onderbouwing. Wel geeft het hoop als je minder dan zeg maar even jaar ingeschreven staat. En ook als je jong bent”. De vraag of loting eerlijk is, beantwoordde hij met ‘nee’. “En dat is ook moeilijk uit te leggen aan mensen die al tien jaar staan ingeschreven”. Tóch wilde hij loting niet afschaffen. “Hoe kun je hoop hebben op een woning als je geen hoop hebt op een wonder. Dat is onmenselijk en daarom kiezen we ervoor tóch loting als instrument in te zetten”. Vermeer wil dan wel een grens stellen ‘om daarmee zo eerlijk mogelijk te handelen richting mensen die al zo lang ingeschreven staan’.
Bij de VVD wordt gedacht aan maatregelen ‘zodat we in de toekomst een loting helemaal niet meer nodig hebben’, stelde VVD-raadslid Menno Doppenberg. Hij wil dat de gemeente inzet op verkorten van de wachtlijsten door de doorstroming te bevorderen, scheefhuur tegen te gaan en door extra aanbod van woningen te realiseren in het sociale als middenhuur-segment. Doppenberg wilde echter niet af van het lotingsysteem: “Loting biedt perspectief, al is het niet eerlijk ten opzichte van iemand die al langer op de wachtlijst staat””. Ook de fracties van de ChristenUnie, CDA, SGP, D66 en GemeenteBelang willen de loting overeind houden, al pleitte CU-raadslid Marcel Heldoorn wel voor ‘een goede balans’. Zijn partij en het CDA willen dat de raad aan de hand van een ‘woonruimteverdelingsmonitor’ meer zicht krijgt op het verdelingsproces.
De PvdA diende daarop een amendement in waarbij het aantal woningen dat jaarlijks via loting wordt toegewezen vast te stellen op maximaal tien procent. Met dertien voor (HA, PvdA, VVD en GB) en dertien tegen (D66, SGP, CDA en CU) staakten de stemmen. Daardoor kon ook de huisvestingsverordening niet in stemming worden gebracht. Dat moet de volgende raadsvergadering op 19 maart. Dan is er ook een herstemming over het amendement.
