Schoorsteenbrand! Heb je een emmer zand?

Het klinkt als een zware storm in het rookafvoerkanaal. Anderen hebben het over ‘een loeiend geluid’. De schrik zit er in elk geval meteen in: schoorsteenbrand!

In Nederland krijgen dagelijks negen huishoudens te maken met schoorsteenbrand (bron: Vereniging Eigen Huis).

Wat opvalt is dat de mensen vaak niet weten wat ze in zo'n situatie moeten doen. Want zeg nu eerlijk, heb jij standaard een emmer met zand bij je open haard staan?

Een schoorsteenbrand doven met zand en zout
Naast een emmer zand, werkt zout ook goed. Zo kun je in geval van nood het vuur in de haard direct blussen. Veel vaker hoor ik echter dat mensen bij schoorsteenbrand water op het vuur gooien. Niet doen! Dankzij de hitte in het rookkanaal verandert het water razendsnel in stoom. De hoge druk die dan ontstaat, kan scheuren in de schoorsteen veroorzaken en in sommige gevallen zelfs een explosie. Zo kan het vuur verder uitslaan. Zand en zout kennen dat gevaar niet! Daarmee doof u het vuur zo.

Wat je verder kunt doen? Door het luchtaan- en afvoerkanaal van de schoorsteen af te sluiten, kun je voorkomen dat het vuur in de schoorsteen zich uitbreidt. Daarna mogen de ramen open. Zo kun je de rook die waarschijnlijk in je kamer hangt na het doven van het haardvuur, verdrijven. Als je dan buiten op de brandweerlieden wacht, kijken zij wel wat er nog in je schoorsteen woedt.

Hoe kun je een schoorsteenbrand voorkomen?

Maar veel liever wil je natuurlijk een schoorsteenbrand voorkomen. Lekker onbezorgd genieten van een knapperend haardvuurtje. Dat is ook prima mogelijk, als je;
  • minimaal eens per jaar een erkend schoorsteenveger laat komen (bij intensief gebruik twee keer)
  • schoon en droog hout gebruikt
  • een kachel heeft die past bij de omvang van uw woning én de schoorsteen
  • een schoorsteen heeft die volgens de geldende normen is gebouwd (qua materiaalgebruik en bijvoorbeeld ‘loop’ van de schoorsteen)
Wat is droog hout?
In de praktijk merk ik dat met name het begrip ‘droog hout’ erg rekbaar is. 'Het ligt al wel een jaar in de garage.' 'Langs de haag had ik nog wat ruimte. Kan het hout mooi liggen. Kapje erboven. Mooi toch?'

Het klinkt logisch, maar los van het feit dat het ene hout sneller droogt dan het ander, droogt haardhout het beste (plus minus twee jaar) in de wind op een plek waar de regen er niet bij kan. Een garage is wel droog, maar doordat er geen wind doorheen gaat, kan het hout gaan rotten.

Waarom droog hout?
Hout met een vochtgehalte van 13 tot 18% is het meest ideaal (eenvoudig te meten met een vochtmeter). Hout dat natter is (of rot) veroorzaakt creosoot in de schoorsteen. Deze olieachtige zwarte aanslag aan de binnenzijde van de schoorsteen ontbrandt bij circa 500°C. Een temperatuur die in het rookkanaal makkelijk wordt behaald!

Creosoot kent ook andere oorzaken. Smoren bijvoorbeeld, een gewild ‘trucje’ bij mensen die een te grote kachel hebben, gezien hun woonoppervlak. Om de hitte van de kachel wat te temperen, knijpen zij de luchttoevoer af (het ‘smoren’). Hierdoor ontstaat echter onvolledige verbranding, waardoor creosoot meer kans krijgt. Zo gezien kun je ’s avonds het vuur ook beter zelf laten uitbranden. 

Schoorsteen laten vegen door Univé
Voorkom brandschade met Veilig Wonen van Univé. Een van de diensten die Veilig Wonen aanbiedt is schoorsteenvegen. Je betaalt maandelijks een klein bedrag en daarvoor wordt 1 keer per 12 maanden je schoorsteen geveegd. Zo voorkom je schoorsteenbrand en rookontwikkeling in huis.