‘Natuur is niet gratis, maar blijft vrij toegankelijk’

Door Harry Schipper – Burgemeester en wethouders van Harderwijk zijn het niet eens met de VVD dat betalen voor natuurrecreatie niet past bij het open karakter van de natuurgebieden in de nabije omgeving van Harderwijk en Hierden.

De gemeente heeft (nu zelf nog) geen plannen om entree te heffen of om parkeergeld te innen bij parkeerplaatsen bij de Harderwijkse en Hierdense bossen, heidevelden en zandverstuivingen

“Betalen voor natuurrecreatie kan geen negatief effect hebben op de aantrekkelijkheid van Harderwijk en Hierden”, luidt deze week zelfs het antwoord van de gemeentebestuurders op vragen van de VVD-fractie.

“Het is afhankelijk van de manier waarop middelen geïnd worden”, voegen ze daar wel meteen aan toe. Volgens de gemeentebestuurders is het helemaal niet ongebruikelijk dat er door beheerders van natuurgebieden geld wordt gevraagd om er te kunnen recreëren. “Een bijdrage voor beheer van de natuur en recreatieve voorzieningen bestaat in ons land op diverse plekken en is in verschillende landen zeer gebruikelijk”, schrijven ze.

“Op de Veluwe zijn we ermee bekend bij de terreinen van Leisurelands en bij Radio Kootwijk. Natuurmonumenten zal parkeerbijdragen stapsgewijs invoeren. Afgelopen oktober is men gestart bij Kasteel Hackfort in de Achterhoek. Ook zijn er al meerdere voorbeelden in het land, maar ook in de regio, waar gewerkt wordt met vignetten. Bijvoorbeeld op de Utrechtse Heuvelrug en op de Veluwezoom. Maar ook zijn er voorbeelden van lokale systemen, zoals de Goudsberg bij Lunteren waar inwoners, ondernemers en gemeenten zich samen inzetten.”
Het Harderwijkse college voegt er meteen maar aan toe dat er voor Harderwijk geen plannen bestaan om met bijvoorbeeld betaald parkeren geld op te halen.

De discussie over betalen voor een toegangskaartje om te mogen wandelen in de bossen, of over de hei of zandverstuiving barstte een aantal weken terug los toen de provincie Gelderland aankondigde met een kaart te willen komen waarop recreatiezones staan aangegeven. Zones die een verdeling maken van de natuur die heel strikt beschermd moet worden (en dus verboden toegang), zones die tijdelijk ontoegankelijk zijn voor bijvoorbeeld honden en hun baasjes omdat er zeldzame vogels op de grond broeden en er net reekalfjes zijn geboren tot zones waarvoor geen restricties gelden.

De lokale VVD-fractie vreest dat het heffen van ‘entree’ voor paden niet alleen een nadelig effect kan hebben op het toerisme, maar ook een verkeerd signaal afgeeft naar inwoners van Harderwijk en Hierden die in hun vrije tijd graag gebruik willen maken van de recreatieve mogelijkheden die onze natuur te bieden heeft.

B en W stellen dat dit een dilemma is dat landelijk en zelfs internationaal speelt. Maar, zo schrijven ze: “Onze insteek is om gebruik van natuur en recreatieve infrastructuur op het gebied van de gemeente vrij toegankelijk te houden”. Er lopen wel al onderzoeken om gebruikers voor bepaalde activiteiten, zoals MBT en ruitersport, te laten bijdragen aan het onderhoud van de infrastructuur. Dat zou dan bijvoorbeeld kunnen met vignetten. Een eerder gehouden onderzoek van de Veluwe Alliantie onder ruiters en menners heeft uitgewezen dat er best bereidheid is om te helpen als vrijwilliger of om voor een vignet te betalen.

Dat de Harderwijkse natuur natuurlijk niet gratis is, blijkt ook wel uit het feit dat de kosten voor het beheer en onderhoud van de natuurterreinen gewoon staan vermeld in het door de gemeenteraad vastgestelde beheerplan bossen waarvoor in de gemeentebegroting ook bedragen worden uitgetrokken. De gemeente ontvangt ook geld uit erfpacht van bos, uit houtverkoop en door natuursubsidies. Maar da’s niet genoeg, stellen B en W. “We willen met z’n allen genieten van de natuur, waar bepaalde voorzieningen, infrastructuur, kwaliteit en veiligheid voor nodig is. De kwaliteit staat onder druk. Er zal naar aanvullende (alternatieve) middelen gezocht moeten worden, waarbij gekeken wordt naar een gezamenlijke verantwoordelijkheid hierin.”

De gemeente Harderwijk is van plan om ook bewoners te betrekken bij dit vraagstuk. Daarover gaan binnenkort eerst nog alle betrokken wethouders met elkaar in overleg en wordt ook gekeken hoe de gemeenteraden erbij betrokken worden. Eerder al zijn binnen de VeluweAlliantie, een club van meer dan veertig belanghebbende organisaties, werkgroepen gestart die opties uitwerken als een parkeerbijdrage, vignet, lokaal betaalsysteem en een ‘Veluwe Fonds’.