Door Marco Jansen - Op 3 november was Hennie van den Berg officieel 40 jaar in dienst bij De Lelie, de school voor speciaal onderwijs voor zeer moeilijk lerende kinderen aan de Anne Franklaan in Harderwijk.
Over haar 40 jaar op De Lelie heeft ze een fotoboek samengesteld, dat de school rondgaat. “Het mooiste vind ik extra zorg en nabijheid bieden aan leerlingen waarbij het niet vanzelf gaat. Dat heeft mij altijd getrokken.”De jubilaris (64) uit Hierden werd woensdag 8 november getrakteerd op een lunch met collega’s, oud-collega’s en haar echtgenoot
Ze is 40 jaar getrouwd, woont 40 jaar in Hierden en werkt 40 jaar op De Lelie. Het cijfer 40 is voor Hennie van den Berg een bijzonder getal. Ook opvallend: de Hierdense (64) heeft nooit ergens anders dan op De Lelie gewerkt. “Ik ben er een paar jaar tussenuit geweest omdat ik kinderen kreeg en ben daarna weer teruggekomen. Ik ben in 1992 nog een keer met zwangerschapsverlof geweest, maar sinds dat jaar ben ik onafgebroken in dienst. De Lelie zit in mijn hart, ik ben ermee verbonden.”
Ze had stage gelopen in het speciaal onderwijs op De Wingerd in Nunspeet, bij De Lelie was een vacature. De school voor speciaal onderwijs voor zeer moeilijk lerende kinderen bestond toen vijf jaar. “Er waren veel sollicitanten, misschien wel 60. In die tijd kon je moeilijk een baan krijgen op school. Ik had nog niet eens mijn diploma, maar heb wel gesolliciteerd. Aad Casteleijn, de directeur destijds, kwam toen ik uit school naar huis ging bij mijn moeder op de koffie om te vertellen dat ik was aangenomen.”
Hennie was 17 jaar toen ze op 16 augustus 1976 begon als onderwijsassistent. Het team van De Lelie bestond toen uit zes medewerkers en er waren vier klassen met in totaal zo’n 50 kinderen. “Toen ik hier begon, werkte ik met leerlingen die ouder waren dan ik. Dat wisten ze natuurlijk niet. We oefenden veel praktische vaardigheden: houtbewerking, textiele werkvormen, we gingen koken en er was de beleving van volksdansen.”
Praktische en sociale vaardigheden
Op de school voor speciaal onderwijs voor zeer moeilijk lerende kinderen komen leerlingen van 6 tot en met 18 jaar; kinderen en jongeren met een lichte of zwaardere verstandelijke beperking. “Ik heb in die 40 jaar met alle leeftijden gewerkt; met jonge kinderen en eindgroepen. Ik heb affiniteit met leerlingen die extra behoefte aan zorg en nabijheid hebben. Dan gaat het om vaardigheden aanleren die je nodig hebt in het dagelijks leven. Klokkijken, lezen, schrijven en praktisch rekenen, maar ook sociale vaardigheden. Hoe stel ik me voor op mijn eerste stagedag en wat zijn de regels? Sociaal emotionele ontwikkeling staat bij ons op school, maar zeker ook bij mij hoog in het vaandel. Dat begint bij de basisemoties: hoe voel ik me, hoe laat ik dat zien en hoe zie ik dat bij een ander?”
Hennie heeft daarnaast een deel van de ambulante begeleiding gedaan vanuit De Lelie op de andere scholen in Harderwijk voor speciaal onderwijs: De Springplank en MijnSchool. “Dit was individuele begeleiding van leerlingen die een indicatie ‘zeer moeilijk lerend’ hadden, maar niet op een zml-school zaten.”
Wat geeft haar de meeste voldoening? “Je mag een klein stukje met een leerling meelopen, ontdekt wie hij is en wat hij nodig heeft en ook ondersteunen bij de problematiek met ouders. In alle facetten bereid je de leerling voor op een plaats in de maatschappij. Het mooiste is toewerken naar dat laatste stukje om samen met ouders en collega’s te zoeken naar een mooie werkplek voor de leerling en wat hij nodig heeft om zo goed mogelijk uit te stromen naar dagbesteding of begeleid werken.”
Veilige plek
Naast de hoofdlocatie in Harderwijk aan de Anne Franklaan werkt Hennie op de dependance van De Lelie op het ’s Heeren Loo-terrein in Ermelo voor de bovenbouw van het voortgezet speciaal onderwijs. Verdeeld over de locaties werken ruim 120 mensen en heeft de school een kleine 270 leerlingen.
Belangrijk vindt Hennie dat de school een veilige plek is, voor alle leerlingen maar ook alle collega’s. “Dat veilige gevoel was het toen en dat is nog steeds essentieel. Als iedereen zich veilig voelt, komen we tot leren en ontwikkeling. We doen met z’n allen ons best zodat het voor leerlingen, maar ook voor jonge collega’s die nog veel ervaring op moeten doen een veilig plek is waar je jezelf kunt zijn. Leerlingen zijn heel puur en liefdevol, dat heb ik zelf ook in periodes van rouw ervaren.”
“Het is hier een warm nest”, beaamt Henk Kremer, sinds november 2020 directeur van de school. “Je voelt je gesteund door je collega’s bij uitdagingen met leerlingen. Het kan soms onrustig of spannend zijn; moeilijk verstaanbaar gedrag moet je kunnen duiden en professioneel kunnen behandelen. Er is veel hulpvaardigheid bij collega’s, want je kunt dit niet alleen doen. Doel van de school is de jongeren op passende plekken te krijgen waar ze na de schoolperiode aan het werk kunnen.”
Fotoboek
Hennie werkt drie dagen in de week bij De Lelie. Zij staat nog één dag voor de klas en geeft daarnaast praktijklessen en trainingen voor sociale vaardigheden en is vertrouwenspersoon binnen de school. “Ik geef les aan de zorgklas, een kleinere klas met zeven leerlingen die extra behoefte hebben aan zorg en nabijheid. Hier zijn ook mensen vanuit de zorg en Careander bij betrokken. We ondersteunen taal met gebaren, dat is voor kinderen een begrijpelijke ingang in hun woordenschat; 50-60% van de collega’s is hier in geschoold. Ook het contact met ouders is vaak heel intensief. Kinderen kunnen vaak niet vertellen wat ze hebben gedaan en door foto’s in het communicatiesysteem Parro te zetten, kunnen ouders zien wat hun kinderen gedaan hebben en daar vragen over stellen.”
Eén van de leerlingen is Luuk (16). Hij is vandaag met zijn oudere broer Tom (23), die nu dagbesteding doet bij De Schuilplaats. Samen met juf Hennie bladeren ze het boek door. “Henk belde mij vlak voor de herfstvakantie dat ik binnenkort 40 jaar in dienst was en van die 40 jaar heb ik een fotoboek gemaakt. Het boek is al de hele school doorgegaan. Leerlingen kijken er in en collega’s zijn geïnteresseerd in hoe het hier vroeger was en hoe ik vroeger was.”
Hennie van den Berg laat haar fotoboek zien aan Luuk (links) en zijn broer Tom. (foto: Marco Jansen)
De Lelie zit in haar hart. “Ik ben er mee verbonden. Ik heb me ontwikkeld en ben meegegroeid in nieuwe ontwikkelingen. Het is maatwerk; wat het kind nodig heeft bieden wij aan. Elke dag doe ik dit nog steeds met veel plezier, want elke dag is anders. Ik vind het nog steeds heel erg leuk en zolang ik gezond blijf, vind ik het heel fijn om door te gaan.”
.JPG)
Fotobijschrift: Een week op schoolkamp in de jaren ’70 bij de ‘bedriegertjes’ (foto: archief Hennie van den Berg)