Door Marco Jansen - Eind november vertrekt Andries Zoeteweij uit Harderwijk voor twee weken naar Oekraïne om daar de lokale bevolking te helpen. Dit keer gaat hij pannenkoeken bakken in een foodtruck om dit uit te delen als ‘free food’. ,,De reactie van die mensen vergeet je nooit meer.”
Dan is hij bijna twee weken onderweg, meestal in gezelschap van David Vogel uit de omgeving van Ridderkerk. Eerder hielpen zij mee met het bouwen van noodvoorzieningen voor mensen die door de oorlog geen huis meer hebben om in te wonen. ,,We hebben kleine ‘stacaravans’ gebouwd en een aantal heel grote schottenketen, waar slaapkamers, badkamers, een gemeenschappelijke ruimte en keuken in komen. De laatste had een oppervlakte van 440 m2.”Het wordt de vijfde keer sinds 2024 dat de 49-jarige Harderwijker naar het oorlogsgebied afreist
De noodgebouwen zijn voor mensen die dakloos zijn geworden en niet het land uit kunnen of willen. ,,Stromend water, een dak boven hun hoofd en warmte zijn gewoon belangrijk, zeker nu de winter er aan komt. Ik ging met een man of acht uit Nederland naar Oekraïne. Dit zijn vooral mensen uit de bouw. We startten dan ’s ochtends vroeg met bouwlampen en eindigen ’s avonds met bouwlampen. Het zijn lange dagen, maar met elkaar zijn we in staat om dit te doen. We hebben dan ook veel lol”, zegt Andries, die zelfstandig timmerman is.
Grote verschillen
Het is een groot land en de omstandigheden zijn verschillend. ,,Het is best spannend om naar een land in oorlog te gaan, maar als ik daar eenmaal ben, ervaar ik het zo niet. Het frustreert me juist als ik denk dat ik het kan doen, maar het niet doe. In grote delen zie of merk je helemaal niks van de oorlog. De economie ligt wel onderuit, maar er wordt wel gewerkt en er is veel transport. Zeven van de tien keer eten we buitenshuis en in een stad als Charkiv is prima te eten. Er zijn ook delen in Oekraïne waar mensen in armoede leven. De oorlog heeft niet geholpen om dat beter te maken.”
Het leven in de winkels en de supermarkten gaat ook gewoon door, merkt Andries. “En als je aankomt in Kiev sta je gewoon in de file. In Kiev zit de regering en daar is het wel altijd gevaarlijk. Charkiv is een belangrijke strategische locatie. De laatste keer dat we er waren om te bouwen, hingen er veel herkenningsdrones in de lucht en dan moet je natuurlijk wel opletten. Bij het horen van een luchtalarm zijn we alert. ’s Avonds komen de Russen met aanvalsdrones en dan moet je zorgen dat je veilig bent. Want risico’s kunnen we natuurlijk niet uitsluiten.”
Indrukwekkend
De laatste keer dat ze naar Oekraïne gingen, was in juli. Toen hebben ze gebouwd in Kiev, met eerdere trips hebben ze in Poltava, Mykolajiv gebouwd en zijn voor voedseldistributie in Kherson, Borova en Kramatorsk geweest, ,,Als je dichter bij de confrontatielijn komt, merk je wel dat er oorlog is. Zeker Kherson ligt precies op de confrontatielijn. Morova en Kamatorsk zijn spooksteden geworden door de drones aanvallen en bombardementen. Dat vond ik echt indrukwekkend, dan zit je heel dicht bij het front.”
De voorlaatste keer hebben ze distributie van voedselpakketten gedaan, onder begeleiding van Oekraïense militairen. ,,Dan rijd je in een Jeep door het oorlogsgebied met een antennesysteem op het dak dat drones kan afleiden. Op dit moment zijn er veel drones in de lucht en is er druk van de Russen bij Pokrovsk, een belangrijk logistiek knooppunt.
Pancakes from Holland
Dit keer gaat Andries hoogstwaarschijnlijk alleen, in zijn eigen bus. Het wordt een reis van 6.000 kilometer. ,,Ik ga rijden op Kiev, daarna gaan we naar Soemy, dat veel in het nieuws is, Charkiv, mogelijk in de richting van Kramatorsk, terug naar Charkiv en Kiev en weer naar huis.”
Hij gaat tijdens deze trip pannenkoeken bakken vanuit een foodtruck, voor gezinnen, militairen, ambulancepersoneel, vrachtwagenchauffeurs.
,,Walter, mijn contactpersoon in Oekraïne, regelt alles met de lokale autoriteiten, zodat we toestemming hebben, en hij geeft er ruchtbaarheid aan. We werken daar met een team van Oekraïners. Iedereen die langskomt, willen we voorzien van een maaltijd. Zij zorgen voor rijst en kebab, ik maak pannenkoeken. Ik ben geen keukenheld, maar pannenkoeken bakken kan ik wel. Ik krijg van mijn zwager, die agrariër is, behoorlijk wat tarwebloem mee. Ook wil ik stroop en Hollandse kaas meenemen. De andere ingrediënten worden lokaal ingekocht: kant en klare pannenkoekenmeelmix, eieren, en melk, spek. We hopen zesduizend pannenkoeken uit te delen en ik hoop ook dat we veel kinderen tegenkomen op de locaties waar wij komen. We nemen ook veel snoep mee.”
.jpg)
Als er gelegenheid is gaan ze voedselpakketjes brengen bij mensen waar ze eerder zijn geweest. ,,Dat is een superleuke ervaring, de reacties van de mensen vergeet ik nooit meer. Wij geven zo ook aan dat we deze mensen echt niet zijn vergeten en dat vonden die mensen zo fijn. Ik heb ook afgesproken met die mensen dat ik terug zou komen. Ze zijn bij met onze komst en ik vind die herkenning echt mooi.”
Hij krijgt er zelf geen euro voor, maar maakt serieuze kosten. Om de kosten te dekken en bekendheid aan het project te geven, krijgt Andries hulp van de stichting Powered-By. Met deze organisatie heeft hij eerder vrijwilligerswerk gedaan in Sierra Leone. ,,In dit geval gaan we kosten maken met een foodtruck, er wordt gas gestookt, we maken 6.000 kilometers. Via deze Anbi-stichting kunnen mensen deze actie sponsoren en zijn giften fiscaal aftrekbaar.”
https://www.powered-by.org/projecten/
