Harry Schipper – Eigenaren van bijna de helft van het dertig hectare grote Hierdense eendengebied, langs het spoor tussen de wijk Frankrijk en voormalig vakantiepark De Woudstee, zijn het zitten op hun handen zat en willen dat nu eindelijk eens goed wordt nagedacht hoe dit gebied er over een tijdje uit zou moeten gaan zien.
Bezorgd dat de toenemende stroom aan losse bouwplannetjes uitmondt in een versnipperd en verrommeld landschap, hebben de grondeigenaren daarom eind vorige maand een plan van aanpak aan de gemeente overhandigd, om in samenspraak met alle bewoners, omwonenden en andere betrokkenen het eendengebied om te toveren tot een soort woon-landschapspark
Voor het opstellen van het plan van aanpak heeft een initiatiefgroep van grondeigenaren vorig jaar al hulp gekregen van de Zwolse projectontwikkelaar Bemog. Bemog Projektontwikkeling opereert landelijk en heeft ook in Harderwijk al een behoorlijke staat van dienst opgebouwd met diverse woonprojecten. Wat daarbij opvalt is dat de organisatie zegt doelbewust niet te kiezen voor maximalisatie, maar voor ontwikkelingen waarin woongenot synoniem is voor leefbaarheid, ontmoeting en een natuurlijke groene uitstraling.
Bemog wil samen de Hierdense grondeigenaren laten zien wat er allemaal mogelijk is in het eendengebied. En daarover in gesprek gaan met de andere grondeigenaren en betrokkenen en natuurlijk met de gemeente. Die liet afgelopen zomer nog weten eigenlijk nog niet over het eendengebied te willen praten. ‘We hebben tot 2030 voorlopig genoeg plekken in Harderwijk om woningen te bouwen’, vatte wethouder Edwin Enklaar van Wonen en Ruimtelijke Ontwikkeling het gemeentelijk standpunt toen samen.
Maar ondertussen gebeurt er al van alles in het eendengebied, dat haar naam ontleent aan het grote aantal eendenhouderijen dat zich langs de spoorlijn vestigde na de indamming van de Zuiderzee. De toen min of meer brodeloos geraakte vissers kregen met rijkssteun kans om zich om te vormen tot ‘eendenboeren’. Inmiddels zijn de meeste van die eendenboeren alweer vertrokken, met achterlating van de restanten van de overbekende langwerpige eendenschuren met hun daken van verweerde en kapotte asbesthoudende golfplaten. Om die gesaneerd te krijgen ontwierp de gemeente rond 2019 de zogeheten Rood-voor-Rood-regeling: de eigenaren die hun schuren lieten slopen en de asbest lieten saneren, kregen na vergunning elders de mogelijkheid in de gemeentegrond te kopen om een woning te bouwen.
‘We willen dat voor het eendengebied nu al plannen gemaakt worden’, zegt Patrick Vos, ‘want het duurt wel zo’n twintig jaar voordat het gebied daadwerkelijk wordt ontwikkeld en ingekleurd’. Vos (41) weet waar hij het over heeft: hij is goed thuis in Harderwijk en omgeving en werkt al jaren als gebiedsontwikkelaar ook bij Bemog, een familiebedrijf dat al meer dan een halve eeuw overal in Nederland vastgoed ontwikkelt. Denk aan woningen, winkels, bedrijfspanden, maar ook aan parkeergarages. Het bedrijf, met kantoren in Zwolle, Den Haag en Amsterdam, is ook behoorlijk actief in Harderwijk. Daar heeft het in de afgelopen vijftig jaar al zo’n zeshonderd woningen gerealiseerd in Drielanden, Frankrijk, Stadsdennen, Tweelingstad en in de getransformeerde Jan van Nassaukazerne aan de Oranjelaan. Plus nog eens vierduizend vierkante meter aan commercieel vastgoed.
Maar zo vlot als de gemeentelijke planning van Nieuw Weiburg nu lijkt te gaan, zo stil lijkt de planvorming voor het eendengebied. Het gemeentebestuur stelt dat er momenteel binnen de gemeentegrenzen al genoeg locaties zijn waar nog woningen gebouwd kunnen worden om te voldoen aan de woningbouwopgave, zoals die is vastgelegd in de zogeheten Woondeal. Kijk maar naar het Waterfront, zegt de gemeente. Kijk naar de toekomstige wijk Weiburg bij het NS-station en daar komt Kranenburg-Noord en mogelijk het terrein waar nu nog de Welkoop staat dus ook nog bij.
Patrick Vos toont begrip voor dat standpunt, maar is het er niet mee eens dat maar moet worden afgewacht, ‘want hoogbouw is niet te vergelijken met grondgebonden woningen’. “En al helemaal niet met een buiten de bebouwde kom gelegen gebied. Het kan jaren duren, misschien wel twintig jaar, voordat er voor zo’n groot gebied een mooi plan ligt. Dan is het goed om nu te kijken hoe daar de ruimtelijke structuur kan verkleuren. En ja, wonen kan zeker de aanjager voor zo’n plan zijn, maar het is beter om die ruimte zo goed mogelijk in te zetten”.
En daar komt volgens Vos dan de expertise van Bemog om de hoek kijken: “Wij hebben initiatief genomen samen met de huidige grondeigenaren. Die zien dat door huidige regelingen als de rood-voor-rood-regeling er telkens individuele plannen komen, die elk veel tijd en energie kosten, ook bij de gemeente, die het zo dadelijk allemaal niet meer kan bijbenen. Zij - en wij ook - vinden dit een minder goed beleid. Er ontstaan zo allerlei versnipperde eigen domeinen, een recept voor verdere verrommeling. Je kunt het dan veel beter samen doen en samen één document opstellen, dat toekomstbestendig is. Een gebiedsvisie, waarin kwaliteit voorop staat en waarin natuur de stad Harderwijk verbindt met het dorp Hierden. Dus liever de juiste woningen en minder”.
Klinkt dat niet vreemd uit de mond van een vastgoedontwikkelaar? “Nee”, lacht Vos. “Bemog is wat dit betreft een aparte eend in de bijt. We denken anders dan de meeste vastgoedontwikkelaars. Dit hebben we met grondeigenaren besproken. Nee, onze voornaamste zorg is hoe we de ruimte zo goed mogelijk kunnen inzetten. Wij willen een plan dat gezond is. Door kwaliteit in het gebied te brengen, ook per perceel, verhoog je trouwens bovendien de waarde van zowel het vastgoed als het landschap”.
Kwaliteit betekent in de optiek van Patrick Vos ook dat een gebiedsvisie voor het eendengebied gedragen en gesteund wordt door alle betrokkenen én iedereen die wat met het eendengebied heeft. “Van diverse kanten hebben we al ideeën en suggesties gekregen. Wie ook suggesties, ideeën en wensen heeft, kan terecht op www.eendengebied.nl. We hopen bovenal dat ook de gemeente met ons wil meedenken, ook als het er om gaat om specifiek beleid bij de planvorming te ontwikkelen. We horen graag wat er nog beter of anders kan in de verdere uitvoering van ons plan van aanpak, zodat we volgend jaar aan de slag kunnen”.
Lees ook: Grondeigenaren in het Eendengebied in Hierden en BEMOG Projektontwikkeling gaan samenwerken
