Er moet meer mogelijk zijn dan wonen alleen Historische boerenerven behouden voor de toekomst

Door Petronella van het Goor - Aan de Polenweg 7 ligt boerderij Beelem. Al honderd jaar in eigendom van de familie. Ooit was het een gemengd veebedrijf, met varkens, melkvee en akkerbouw. Nu is er een loonbedrijf en een landbouwbedrijf gevestigd. 

Om de oude boerderij bewoonbaar te houden, is een grote restauratie nodig

Om dat te kunnen betalen, moet er meer mogelijk zijn op het terrein dan wonen alleen. Boerderij Beelem is niet uniek. Hierden heeft tientallen boerderijen en boerenerven zoals dat van de familie Hop. Vijf daarvan zijn uitgekozen als proeftuin in het gemeentelijke project ‘Historische Boerenerven Hierden’, waaronder boerderij Beelem.

Meer mogelijk maken
De gemeente Harderwijk wil de historische boerenerven in Hierden behouden. Om dit voor de eigenaren ook financieel mogelijk te maken, wil de gemeente meer ontwikkelingsmogelijkheden geven voor of op het erf. Denk aan een extra woning, een klein bedrijfje, een landwinkel of een B&B. “Dat moet wel allemaal in de stijl van het historische boerenerf, dat staat voorop. Een extra woning in de oude schuur bijvoorbeeld, waarbij de buitenkant niet verandert of een B&B in de hooiberg. Daar moet je dan aan denken”, zegt Walter Roelofzen, voorzitter van de projectgroep Historische Boerenerven Hierden. Dit alles om te voorkomen dat historische boerenerven verloren gaan, door bijvoorbeeld de sloop van unieke elementen, omdat het goedkoper is om er nieuwbouw neer te zetten. “Hiervoor is nieuwe wet- en regelgeving nodig, die de ontwikkeling van de mogelijkheden vereenvoudigt. Zodat er niet elke keer een hele bestemmingsplanwijzigingsprocedure nodig is voor bijvoorbeeld die landwinkel of een B&B.”

Boerderij Beelem
Zijn opa uit Amerika kocht de boerderij honderd-en-een jaar geleden, in 1924, van de heer Sandberg, voormalig eigenaar van de Essenburgh en het landgoed eromheen. Kleinzoon Henk Hop is er geboren, opgegroeid en bleef er ook na zijn trouwen in 1996 wonen. “Mijn moeder aan de ene kant, Wilma en ik aan de andere kant”, zegt Henk. Na het plotselinge overlijden van zijn vader in 1989, nam Henk het toenmalige melkveebedrijf (dat later landbouwbedrijf werd) over en werd eigenaar van boerderij Beelem. “We wilden heel graag de boerderij in stand houden, in de historische staat houden en zochten naar manieren om dat financieel mogelijk te maken. Toen we hoorden over dit project, hebben we ons meteen aangemeld.”

Woonzorgboerderij
De plannen die Henk en Wilma hebben voor de boerderij en het erf, zijn positief beoordeeld door het Gelders Genootschap. “Al is er in die plannen nog een B&B ingetekend. Die is inmiddels van de baan.” Henk en Wilma willen graag een woonzorgboerderij met dagbesteding. “Voor mensen met bijvoorbeeld een verslavingsachtergrond, psychische problematiek of een licht verstandelijke beperking.” Het is daarvoor belangrijk dat er huisnummers bij komen. “Dat ze zich ook ergens in kunnen schrijven, aanspraak kunnen maken op gemeentelijke voorzieningen. Vanuit daar hun leven echt op kunnen bouwen.”

Met een moestuin, paarden, kippen, varkens, geiten en eenden willen ze de cliënten een ‘taak’ geven. “Een reden om het bed uit te komen, de dag te beginnen. Ze ergens verantwoordelijkheid over geven, hoe klein ook.” In het plan staat ook een grote gemeenschappelijke ruimte ingetekend in de oude schuur. Een plek waar cliënten begeleid kunnen koken, bezig kunnen met houtbewerking of andere creatieve werkvormen. 

Wachten op groen licht
Henk en Wilma wonen nu nog in Staphorst. Ze willen graag terug naar Hierden, maar kunnen dat pas doen als de plannen definitief zijn goedgekeurd en de financiën rond zijn. “Zonder een woonzorgboerderij met extra huisnummers, kunnen wij geen inkomsten genereren. We willen geen schepen achter ons verbranden als we geen zekerheid hebben dat er een nieuw schip gebouwd kan worden.” Het is dus nog even wachten op de definitieve toezeggingen. “Maar het is al lang mooi dat we al zo ver zijn in het proces”, aldus Henk.

Kader: De vijf proeftuinen
Naast boerderij Beelem, zijn ook de boerderijen aan de Hagenweg 4, Zuiderzeestraatweg 113, Zuiderzeestraatweg 72 en Ruimelsdwarsweg 3 als proeftuin uitgekozen. Ook hiervoor zijn door het Gelders Genootschap, in overleg met de eigenaren, plannen opgesteld.