De Schietbaan

Harderwijk Herdenkt 75 jaar Vrijheid. Samen herdenken, beseffen, beleven en vieren. Elke dag publiceren wij een artikel uit de speciale uitgave van de historische vereniging Herderewich. 

Zomer 1940: plotselinge bouwactiviteiten aan de monding van de Hierdense beek. In ijltempo leggen de Duitsers een verharde weg aan van de Ooster Mheenweg naar het IJsselmeer.

De bouw van een opleidingscentrum voor het werken met afweergeschut begint. Vanaf juli hebben ze grond gevorderd. De eigenaren raken delen van hun grondbezit kwijt. Waarschijnlijk is het plan voor de aanleg van het opleidingscentrum op deze plek al gemaakt voor de inval in Nederland. 

Ze bouwen barakken en achter deze gebouwen leggen ze een parkeerterrein aan. Over de brede sloot tegenover de barakken komen zes betonnen bruggetjes. Daar kunnen de Duitsers voertuigen op stallen, waardoor zij dekking van de bomen van de erachter liggende houtsingel krijgen. De geallieerde vliegtuigen kunnen deze voertuigen zo niet waarnemen.

Ook bouwen de Duitsers opslagplaatsen voor munitie en afweergeschut. Er komt een recreatiezaal voor de ontspanning van de soldaten. Het is een grote barak met een mooi podium. Om het zware geschut en ander zwaar materieel op het oefenterrein te krijgen moet de Hierdense beek worden overgestoken. Daarvoor bouwen ze een zware betonnen brug. Deze brug en een aantal van de kleinere bruggen zijn nog zichtbaar in het landschap. Het complex heet al gauw  “De schietbaan”. 

Het Duitse leger gebruikt deze schietbaan als oefenterrein voor de Flakartillerie (Flak= Flugabwehrkanone). De soldaten schieten vanaf de baan op luchtdoelen, door een vliegtuig voortgetrokken doelzakken. Ook gebruiken ze een sleepboot met sleepdoelen. Het vliegtuig wordt “Bello” genoemd. Als de doelzak of luchtzak wordt geraakt en naar beneden komt, halen de Duitsers deze snel binnen. Er gaat een verhaal dat Hierdense jongens ook jacht maken op deze afgeschoten doelzakken. Ze waren gemaakt van een soort nylon, een toen nog wat onbekend materiaal. Het materiaal werd dan gebruikt om er o.a. gordijntjes van te maken. Het vliegtuig “Bello” is vaak doelwit geweest van Engelse jachtvliegtuigen. Uiteindelijk is het geraakt door twee Engelse jagers, achter de gemeenteweide neergestort en in brand gevlogen. De piloot is daarbij omgekomen.

Duitse soldaten die ondergebracht zijn in kazernes in Harderwijk marcheren soms over de Zuiderzeestraatweg op weg naar de schietbaan om te gaan oefenen. Een enkele keer voorafgegaan door een muziekkorps en soldatenliedjes zingend. Na de invasie in juni 1944 in Normandië verlaten de Duitsers de schietbaan. Ze worden naar het front in Frankrijk gestuurd om tegen de geallieerde legers te vechten.

Na de oorlog krijgen de voormalige eigenaren de grond weer in eigendom. Tijdens de oorlog hebben ze van de  Duitsers wel een kleine schadevergoeding voor het gemis van hun grond ontvangen. Na de oorlog, er is woningnood, zijn barakken geschikt gemaakt voor bewoning. De recreatiezaal wordt door een ondernemer gekocht, daarna zorgvuldig afgebroken en opgeslagen. In 1948 is dit gebouw weer opgebouwd om dienst te gaan doen als Dorpshuis.   

John Wetzels