Harry Schipper – Al ruim vijfhonderd mensen hebben een petitie ondertekend, waarin een aantal bewoners van de nieuwe woonwijk Waterfront zich keert tegen de plannen om op het aanpalende bedrijventerrein Lorentz drie windmolens van elk 146 meter hoog te bouwen.
Remo Drost en zijn partner zijn de petitie gestart. Het duo komt uit Amsterdam en Arnhem en bewoont sinds een half jaar een huurwoning in het Waterfront. Recent kochten ze een ernaast gelegen koopwoning. “We gingen eens googlen en toen kwamen we erachter dat er hier vlakbij windmolens komen, waarvan er eentje op slechts vierhonderd meter afstand van het Waterfront”, vertelt Drost. “We gingen toen eens wat rondvragen in de buurt. Wat bleek? Vrijwel niemand wist ervan! Toen dachten we al: ‘hè, wat gek. Maar ook in onze buurtapp kregen we in 97 procent van alle gevallen te horen dat ze nergens van wisten”.Ze vrezen ‘significante overlast qua uitzicht, geluid en gezondheid’ en vinden dat zij door de gemeente onvoldoende zijn betrokken bij het besluit voor de windmolenbouw
Toch zijn de plannen voor de windmolens op Lorentz al meer dan tien jaar oud. In 2013 concludeerden onderzoekers en in navolging daarvan ook de gemeenteraad, dat Lorentz de meest geschikte plek in Harderwijk was. De gemeenteraad beschouwt de windturbines als een onmisbaar onderdeel van het de nota Energieke Stad. Daarin is afgesproken om Harderwijk zo klimaatneutraal mogelijk te maken, door (onder andere) zoveel mogelijk over te stappen op duurzame energiebronnen. De gemeente Harderwijk wil zo in het jaar 2031 de uitstoot van het broeikasgas kooldioxide met 45 procent verminderen. Zonder windenergie wordt de kans om die doelstelling te halen wel heel erg lastig, zo niet een onmogelijke opgave.
In 2020 stelde de gemeenteraad unaniem het bestemmingsplan voor Lorentz vast. In dat plan zijn de precieze locaties ingetekend waar de drie windmolens komen te staan. Twee komen bij de Lorentzhaven en de derde op het terrein van de rioolwaterzuivering. Dat ze er nog altijd niet staan heeft meerdere oorzaken. Om te beginnen zijn er procedures die bij de Raad van State aangespannen tegen de bouw. De Vogelbeschermingswacht Noord-Veluwe vreest dat vogels en vooral de zeldzame wespendief zich tegen de wieken kunnen doodvliegen. En een bedrijf bij de Lorentzhaven, vlakbij de ingetekende locatie van een van de turbines, vreest voor nare gevolgen wanneer de mast onverhoopt zou omvallen of wanneer er molenwieken losraken.
Die procedures lopen al 3,5 jaar. In die tijd zijn de problemen met het stroomnet alsmaar groter geworden. Zo groot zelfs dat de netbeheerder Liander geen stroom meer durft te leveren aan nieuwe (grote) bedrijven die stroom aanvragen. En ook windmolens die stroom willen toeleveren, kunnen niet eerder dan pas over een jaar of vijf op het overvolle stroomnet worden aangesloten. Pas tegen die tijd zijn er voldoende dikkere stroomkabels gelegd en is ook de bouw gereed van het onderstation aan de Leuvenumseweg. De Harderwijkse duurzaamheidswethouder Martijn Pijnenburg baalt daar enorm van. “We kunnen die windmolens nu wel bouwen, maar dan kunnen ze hun opgewekte stroom niet kwijt. Om die reden hebben we nu besloten om de bouw van de windmolens voorlopig in de ijskast te zetten. In elk geval tot 2029.”
Pijnenburg wijst er fijntjes op dat de molens er eigenlijk alláng hadden kunnen staan: “We wachten al 3,5 jaar op de behandeling door de Raad van State. We hadden alles al in kannen en kruiken. De problemen met netcongestie hadden indertijd nog niet de omvang die het nu heeft, dus dan waren ze ook al op het stroomnet aangesloten geweest. Dat neem ik de Raad van State zeer kwalijk”. De behandeling door de Raad van State staat nu gepland op 14 maart, dus volgende week. De uitspraak volgt meestal binnen enkele weken.
De bezwaren van de bewoners in het Waterfront richten zich vooral op de plaatsing van de molen die op de rioolwaterzuivering komt te staan. “Te dichtbij zoveel woningen als in het Waterfront”, stelt Remo Drost. “We krijgen te maken met slagschaduw, een bromtoon, zoefgeluid en laagfrequent geluid dat ongezond is voor je lichaam”. Drost wijst erop dat ze in het Waterfront al geluidsoverlast ervaren van de nabijgelegen provinciale weg N302 en stankoverlast van de rioolwaterzuivering. “Maar daar klagen we niet over, want iedereen die hier kwam wonen wist daarvan. Maar nu komt er ook nog eens een windmolen te staan, op nog geen vierhonderd meter hiervandaan, waarvan de kans groot is dat ie ook overlast gaat veroorzaken. Die willen we dus verplaatst zien naar een plek verder weg”
Drost benadrukt dat hij ‘vóór verduurzaming is en níet tegen de komst van windmolens’. Waar Drost wel moeite mee heeft is dat de inspraak over de komst van de molens midden in de coronatijd viel en dat volgens hem daardoor dus kennelijk vrijwel niemand kennis heeft kunnen nemen van de plannen. En die tussentijds ook nog eens zijn veranderd voor wat betreft de locatie van een van de molens. “De molen die nu het dichtstbij staat, stond eerst verder weg ingetekend, op het terrein van de kalkzandsteenfabriek. Dat is op zevenhonderd meter van het Waterfront vandaan, wat we eigenlijk al te dichtbij vinden. om op het aanpalende terrein van de rioolwaterzuivering een windmolen van 146 meter hoog te bouwen. Maar dat ie nu driehonderd meter dichterbij komt, daarover is niet met de bewoners van het Waterfront gecommuniceerd. Ja, in een klankbordgroep, waarvan maar één deelnemer in het Waterfront woont. Dat vinden wij als Waterfrontbewoners op z’n zachtst gezegd bijzonder. De gemeente is hier onzorgvuldig geweest en dat vinden wij niet acceptabel”, aldus Drost.
Drost verwijt de gemeente ‘krampachtig’ vast te houden aan normen voor geluid en afstand die destijds werden gehanteerd, maar nu zijn verouderd. “Dat vind ik nogal kwalijk, dat je met de kennis van nu tóch vasthoudt aan zaken waarvan je weet dat het niet meer mag”. Drost en zijn vriendin hebben begin februari een gesprek gehad met wethouder Pijnenburg, waarin ze hem opriepen om . met een alternatief te komen voor de windmolen die het dichtst bij hun huizen komt te staan. En dat ze hierover best met de gemeente willen meedenken.
In een reactie hierop laat Pijnenburg weten dat ‘de communicatie over de windmolens naar de bewoners van het Waterfront had beter gekund, of anders gemoeten’. “Maar alternatieven zijn niet voorhanden. Deze drie palen zorgen straks voor vijftig procent van de totale duurzame energie-opwekking in Harderwijk. Bij de aanleg van elk windmolenpark of energiecentrale zijn er altijd mensen die zeggen ‘dit wil ik niet in mijn achtertuin’. Maar tegelijk willen we ook vergroenen, alles duurzamer. Als wethouder duurzaamheid kijk ik naar het algemeen belang”.
De wethouder wijst er ook op dat iedereen die een huis koopt zelf een zogeheten ‘onderzoeksplicht’ heeft, waarbij je je vergewist van toekomstige ontwikkelingen in je nieuwe woonomgeving. Drost zegt daarover “Dat hadden we natuurlijk eerder moeten doen”.
De petitie tegen de drie windmolens in Lorentz is te vinden op www.tegenwindharderwijk.petities.nl.