Harry Schipper – Alle tien kalverboeren in Hierden hebben zich afgelopen week bij de provincie aangemeld voor een opkoopregeling.
Die schatting is van Peter Olofsen, één van tien Hierdense kalverboeren die geclusterd zitten aan de Tweede Parallelweg, Brouwersbosweg en Snippendalseweg in Hierden. Samen hebben ze ruim elfduizend kalveren in hun stallen. Elk kalf veroorzaakt jaarlijks zo’n 3,5 kilo neerslag. Zestigduizend kilo stikstofneerslag is ruwweg tien keer zoveel als alle Nederlandse automobilisten samen in een jaar besparen met de verlaging van de maximumsnelheid tot 100 km/hm, zo hebben onderzoekers berekend.Ze zijn bereid te stoppen als de provincie hun bedrijf opkoopt. Dat zou in één klap de stikstofneerslag in de vorm van ammoniak in de slechts honderden meters verderop gelegen Veluwse natuurgebieden met naar ruwe schatting vijftig tot zestigduizend kilo per jaar omlaag brengen.
De provincie Gelderland heeft twintig miljoen euro uitgetrokken om op en om de Veluwe de uitstoot van specifiek kalverhouders te verminderen. Te weinig om alle kalverboeren uit te kunnen kopen, zo liet gedeputeerde Peter Drenth gisteravond in het actualiteitenprogramma Nieuwsuur al weten.
Voor de uitkoopregeling konden de kalverboeren zich tot woensdag aanmelden. In totaal 114 boeren deden dat, zo maakte Drenth’s woordvoerder Eva Calicher vandaag bekend. Zij voegde daar meteen bij dat het wel tot maart kan duren voordat met al deze boeren gesprekken zijn gevoerd. Welke bedrijven door de provincie worden opgekocht, wordt bepaald aan de hand van criteria waarbij de hoeveelheid stikstofneerslag in kwetsbare natuurgebieden, maar ook de afstand van een kalverhouderij tot zo’n natuurgebied het zwaarst wegen.
De opkoopregeling komt op een moment dat kalverboeren het moeilijk hebben: door corona is de afzetmarkt voor kalfsvlees - voornamelijk restaurants in binnen- en buitenland - ingestort.
De tien Hierdense boeren moeten nu afwachten of hun bedrijven ook daadwerkelijk voor de opkoopregeling in aanmerking komen. “Twintig miljoen euro is sowieso te weinig voor allemaal”, stelt Olofsen. De 55-jarige Hierdenaar houdt al 35 jaar kalveren en heeft zelf elfhonderd dieren. Hij rekent voor dat het de provincie zo’n duizend euro per plek kost om de boeren uit te kunnen kopen. Voor de tien Hierdense boeren zou dat neerkomen op al gauw tien miljoen euro.
De provinciale opkoopregeling komt bovenop de landelijke regeling om veehouderijen op te kopen, om de stikstofneerslag in natuurgebieden te verminderen. Het rijk heeft hiervoor een miljard euro uitgetrokken. Dat is niet alleen goed voor de natuur, maar ook voor grote weg- en woningbouwprojecten die vanwege de stikstofbelasting nu stilliggen: die mogen straks weer opgestart.
Boeren die gebruik maken van de landelijke regeling, mogen daarna niet meer elders hun bedrijf voortzetten. De provinciale opkoopregeling is soepeler: kalverboeren die hun bedrijf verkopen mogen op een andere plaats weer doorboeren. Olofsen weet al van twee jonge Hierdense boeren dat zij dat ook willen. De andere acht zijn overwegend 55 jaar of ouder en hebben geen plannen om elders opnieuw te beginnen.
Volgens Olofsen zou het ook de gemeente Harderwijk goed uitkomen als de kalverboeren elk hun bedrijf beëindigen. “Het is hier verderop verrommeld met veel leegstaande schuren en stallen en troep”, vertelt hij. “De gemeente wil dit gebied heel graag opschonen en omvormen, maar zag daartoe met onze bedrijven tot dusver weinig mogelijkheden, omdat ze te maken hebben met stankcirkels en zo. Mijn collega’s en ik willen graag dat het gebied hier wordt opgeknapt. Dat er een mooi bos of park of zo voor terugkomt”.
De Hierdense kalverboer wacht nu eerst maar eens af of de provincie daadwerkelijk hem en de anderen uitkoopt. “Daarover is wel vaker gesproken. Toen ik tien jaar was, in 1975, was dat ook al aan de orde, toen de wijk Frankrijk tot hier moest komen. Mijn ouders die ook al kalveren hielden, hebben toen zelfs al met de kinderen rondgekeken naar een andere plek voor het bedrijf. Toen kwam daar niks van terecht. Daarna ook niet meer. Ach, we zien wel. De bedrijven zijn allemaal kerngezond, dus als het niet doorgaat, dan gaan we gewoon door. Toch?”
