Grote Kerk luidt Noodklok

Door Lex Schuijl - De unieke schilderingen in de Grote Kerk zijn ernstig in verval geraakt. Reden voor Albert Heldoorn, voorzitter van de Stichting Vrienden van de Grote Kerk, om de noodklok voor de bouwkundige staat waarin deze kerk verkeert, te luiden. 

In de kerk wijst Albert Heldoorn omhoog naar het gewelf en wijst naar de kerkelijke schilderingen, die in 1561-62 zijn aangebracht.

“Dit is wat prof. Henk van Os een majestueuze ruimte noemde, om stil van te worden,” vervolgt Heldoorn en wijst naar de unieke kunstschat bovenin de Grote kerk. “Deze kerk laat een veel rijkere ornamentatie zien dan welke andere kerk ook. We zijn er daarom erg trots op, dat we als Vrienden van de Grote kerk deze kunstschatten hebben geadopteerd. En dat is maar goed ook, want wat wij nu zien, is ernstig in verval.” 

Verval

Rond 2005 beschreef Monumentenzorg de netelige toestand van de schilderingen. Termen als: “Mogelijk door beweging in de kapconstructie brokkelt tijdens stormachtig weer de pleister op de gewelven af en dus ook de schilderingen.” Het alarmerende rapport uit juli 2017 van Bouhuis en Journee, (muurschilderingen-restauratoren): Er is veel scheurvorming geconstateerd zoals boven de raambogen in het koor en in het koorgewelf parallel aan bijna alle ribben.     

Ingrijpen

Tijd voor zowel het College van kerkrentmeesters (gebouweigenaar) als voor de Stichting Vrienden van de Grote Kerk om in te grijpen. Wanneer er niets wordt gedaan, lopen de unieke schilderingen groot gevaar. Ze zijn tijdens de restauratie in de jaren ’70 ontdekt, na het verwijderen van verschillende lagen witkalk. Na de beeldenstorm van 1566 zijn ze overgekalkt en vanaf 1981 weer in volle glorie gerestaureerd. Nu, dertig jaar later zijn de schilderingen weer aan onderhoud toe. Kosten: circa 800.000 euro.

Op dit moment is het College van kerkrentmeesters met verschillende instanties in gesprek over subsidiemogelijkheden voor de restauratie. Ook de Stichting Vrienden van de Grote Kerk, hoeder over het culturele erfgoed, is koortsachtig op zoek naar gelden.

“Als de Vrienden niet bijspringen worden de restauratiewerkzaamheden vertraagd of uit geldbesparing terughoudend uitgevoerd”, waarschuwt Heldoorn. De Stichting heeft een Facebook-pagina geopend, waarop de bevolking positief reageert. Huis aan huis worden in Harderwijk en Hierden folders verspreid, waarin de situatie is weergegeven en ook toezeggingen kunnen worden gedaan. “We roepen iedereen op om donateur van onze stichting te worden”, hoopt Heldoorn.

De subsidieaanvraag voor de restauratie van de kooromgangen is richting Rijksdienst Cultureel Erfgoed gegaan. “Het kabinet heeft 425 miljoen euro beschikbaar gesteld voor urgente restauratiedoelen met uitgewerkte plannen en dat is bij ons het geval. Hopelijk kunnen we hiervan een graantje meepikken voor dit prachtige erfgoed,” aldus Heldoorn.

Albert Heldoorn wijst omhoog naar het gewelf en duidt op de kerkelijke schilderingen Grote Kerk Harderwijk
Albert Heldoorn wijst omhoog naar het gewelf en duidt op de kerkelijke schilderingen